Einde 2007, -ruim 15 jaar geleden- keurde de toenmalige gemeenteraad het algemeen beleidsplan van de stad Turnhout, 2008-2013, goed.

Wonen speelde een absoluut prioritaire hoofdrol bij het beleid van Turnhout.

Wat werd beoogd

Met dit prioritaire woonbeleid beoogde het beleid volgende maatschappelijke effecten : toename van het aantal inwoners; daling van de sociaal-selectieve stadsvlucht; betere sociale mix op stads- en wijkniveau; toename van het aanbod betaalbare, aangepaste en kwalitatieve woningen; verbetering van de kwaliteit van de stedelijke woonomgeving

En zijn deze effecten ook behaald

Toename van het aantal inwoners.

Doelstelling was te groeien tot 50.000 inwoners, waardoor deze centrumstad meer zeggingskracht zou hebben. Het aantal inwoners begin 2007 = 40.149 waarvan 33.345 Belgen en 6.805 inwoners van vreemde herkomst.  Op 1/1/2023 -15 jaar later- heeft Turnhout 46.872 inwoners, waarvan ruim 18.000 van vreemde herkomst.

Deze toename van het aantal inwoners moet er voor zorgen dat een evenwichtige mix van doelgroepen tot stand komt, zodat de financiële draagkracht van Turnhout in relatie staat tot haar takenpakket, onder andere inzake sociale uitsluiting.

Om die sociale woonmix te bevorderen werd in 2007 ook beslist dat voortaan in alle nieuwe woonprojecten, 15%  sociale huisvesting te voorzien.

Met andere woorden, we mikken  op rijke(re) inwoners…maar ook in deze tonen de cijfers aan dat deze doelstelling absoluut niet werd noch wordt behaald. Zo is de opbrengst van de personenbelasting, op jaarbasisis -per inwoner- met 262,39 €, één van de laagste van de 13 Vlaamse centrumsteden. Binnen de stadsregio in transitie is dat zelfs de absoluut laagste opbrengst, waar enkel de gemeente Lille (295,23 €,) minder dan 300 euro ontvangt. In buurgemeente Vosselaar int men maar liefst 384,31 € per inwoner. Met dat bedrag zou onze stad maar liefst 5,73 miljoen € per jaar meer kunnen investeren…

Daling van de sociaal-selectieve stadsvlucht

Waar in 2007 nog 33.345 Belgen in Turnhout woonden waren dat per 1/1/2022 nog maar 28.943 personen van Belgische herkomst. Er is absoluut géén sprake van een daling van de stadsvlucht. In een onderzoek -van het SPK in 2005- kwam al duidelijk naar voor dat vooral kapitaalkrachtige inwoners andere oorden opzochten. Verder bleek ook dat er wel gezinnen met kinderen terug naar Turnhout kwamen, maar dan betreft het meestal éénoudergezinnen…Het zijn dan vooral de buurgemeenten die een belangrijke bron zijn van deze eenoudergezinnen als nieuwe Turnhoutenaren. Tegelijk zijn deze buurgemeenten de grootste concurrenten inzake het weghalen van Turnhoutse gezinnen met kinderen…

Toename van het aanbod betaalbare, aangepaste en kwalitatieve woningen.

Er zijn sinds 2007 effectief een aantal grote woonprojecten in ontwikkeling gekomen. Denk daarbij aan de Bruyne Strijd -272 wooneenheden-; de Melkhoek – In die projectzones is ruimte voor een vijftigtal sociale woningen, appartementen en aparte kavels. In totaal kunnen in deze fase dus ongeveer 140 gezinnen een plek vinden om te wonen-; Turnova, goed voor 240 wooneenheden, Splichal,21 stadswoningen, 63 appartementen en 11 penthouses, stationsomgeving met Niefhout, Pioniers- en vliegeniersgebouw, een woonzorgcentrum…

En momenteel, volop in ontwikkeling het project Heizijdse Velden, waar ook de Bruyne strijd deel van uitmaakt. Op termijn en in totaal goed voor zowat 500 wooneenheden.

Wat het verhogen van de kwaliteit van woningen betreft, werd in Turnhout in 2020 een traject opgestart om alle verhuurders van woningen te verplichten een controle toe te staan op woonkwaliteit en zo een conformiteitsattest te verkrijgen. Zonder dat attest kunnen woningen niet langer worden verhuurd. Tegen 2030 zou dit traject moeten afgerond zijn. https://www.hln.be/turnhout/gedaan-met-huisjesmelkerij-in-turnhout-elke-huurwoning-moet-kwaliteitscontrole-ondergaan~a2f12f6d/

Vaststellingen

Tot op vandaag hebben deze nieuwe woonprojecten zeker nog niet de beoogde doelstellingen behaald zoals daar waren vooropgesteld : daling van de stadsvlucht en verhogen van de financiële draagkracht van de stad. Dat bleek al uit de cijfers inzake opbrengst personenbelasting. Maar ook de opcentiemen op de onroerende voorheffing -het kadastraal inkomen dus- blijven met 420,56 € per inwoner erg laag. Zelfs flink wat lager dan in Beerse, waar men -met minder opcentiemen dan in Turnhout- 462,37 € per inwoner binnenhaalde.

Tel die meerinkomsten (41,81 €)  bij de meerinkomsten inzake personenbelasting van Vosselaar (121,92 € )…dan zou de financiële draagkracht van Turnhout zelfs met bijna 8 miljoen euro/jaar toenemen…

Ik vind het trouwens eigenaardig dat de onroerende voorheffing in Turnhout, met veel meer winkels, horeca en industrie, zoveel lager is -per inwoner- dan deze van Beerse, die zelfs minder opcentiemen heffen…

Nu zal vanaf het kadastraal inkomen 2023, het bedrag dat Turnhout zal innen zowat 10% hoger liggen, omwille van de indexatie van dat KI. https://www.standaard.be/cnt/dmf20221224_93510476

Heizijdse velden

Blijft dè vraag of de verdere woonontwikkeling op de Heizijde wèl de beoogde effecten zal behalen. Zal dit de stadsvlucht doen stoppen en integendeel zelfs kapitaalkrachtige inwoners van buiten Turnhout aantrekken ??

Of zal wie nu nog binnen de ring woont en het zich kan veroorloven uit het centrum wegtrekken zodat daar meer plaats vrijkomt voor armere inwoners ?

Dezelfde vraag stelt zich ook voor de stationsomgeving. Zal het Vliegeniers- en/of pioniersgebouw voldoende kapitaalkrachtige inwoners van buiten Turnhout aantrekken ??

Toch ook nog even vermelden dat in deze plannen van 2007 ook al de realisatie van het stedelijke plateau werd opgenomen. Dat deze plannen een oneindig lange aanloop kennen is ondertussen ook al wel duidelijk. Vorig jaar zou de studie hierover, besteld door AWV Antwerpen, moeten afgerond zijn. De resultaten zijn bij mijn weten nog niet bekend gemaakt.

In het kader van een masterplan voor het Stedelijk Plateau in Turnhout wordt voor het zuidelijke deel van de Ring rond Turnhout (R13) ter hoogte van het stadspark een tunnel gelegd met oog op een verbeterde doorstromings- en verdeelfunctie en een vermindering van de barrièrewerking van de Ring. Om dit te realiseren zal er 250.000 euro geïnvesteerd worden in een studie.

De Turnhoutse betweters die tegen heug en meug blijven beweren dat huidig burgemeester Paul Van Miert, zo snel mogelijk wil evolueren naar 50.000 inwoners, om zijn wedde te verhogen (die nu al beperkt is wegens een parlementair mandaat) zijn er, na het lezen van al deze informatie aan voor hun moeite.

Deze doelstelling werd immers al in 2007 vastgelegd door CD&V Burgemeester Marcel Hendrickx en Vooruit schepen Dimitri Gevers.

Een les in politieke bescheidenheid

En wat de  gemeenteraadsverkiezingen van 2024 betreft : partijen kunnen nu alvast kennis nemen van de reële situatie in Turnhout, zowel financieel als demografisch. In meerdere blogs heb ik al vaker een beeld geschetst van de demografische en sociaal-economische problemen in Turnhout.

Zonder pretentieus te willen overkomen, meen ik uit wat aan informatie in deze blog vervat zit, politici in hun beleidsplannen best wat meer politieke bescheidenheid aan de dag leggen ! Een les in politieke bescheidenheid dus.

Vraag is of  de Turnhoutse politieke partijen, in hun verkiezingsbeloftes en/of programma in 2024, ook met al deze beperkingen rekening zullen houden.