
Dat er discriminatie bestaat op de arbeidsmarkt en evenzo op de private huurmarkt is algemeen geweten.
Toch moet ik vaststellen dat allerlei arbeidsmarkt- en diversiteitsconsulenten veel te eenzijdig te nadruk leggen op de discriminatie wegens etnische afkomst.
Dat ook een instelling als Unia, quasi uitsluitend de focus richt op etnische discriminatie, doet de feitelijkheid geweld aan.
Stijn Baert in Jobat : “Discussies over diversiteit op de arbeidsmarkt gaan bijna altijd over achterstelling van allochtonen en vrouwen. Het lijkt op die manier alsof andere groepen geen achterstelling kennen. Of toch veel minder. En dat is fout.”
Onderzoekers Louis Lippens en Stijn Baert van UGent @ Work hebben de wereldwijd uitgevoerde praktijktesten in de voorbije vijftien jaar opnieuw geanalyseerd en kwamen te weten waarop die discriminatie van toepassing is.
En wat blijkt : Uit het onderzoek bleek dat oudere jobkandidaten gemiddeld 40 procent minder positieve reacties kregen op hun sollicitaties dan volstrekt gelijkwaardige kandidaten met een jongere leeftijd.
Terwijl bij etnische discriminatie, dit percentage over alle praktijktesten heen lager ligt, met name op ongeveer 34 procent minder positieve reacties voor minderheden.
Ook blijkt uit dit onderzoek dat de leeftijdsdiscriminatie veel hardnekkiger is dan bij de andere uitsluitingsredenen. In tegenstelling tot etnische discriminatie lijkt leeftijdsdiscriminatie ook helemaal niet af te nemen over de tijd.
En waar al helemaal niet over gesproken wordt is dat in Vlaanderen, een arbeidsbeperking of uiterlijke kenmerken voor ongeveer dezelfde mate van discriminatie zorgen. https://www.jobat.be/nl/art/grootste-discriminatie-bij-aanwervingen-leeftijd#:~:text=1.,kandidaten%20met%20een%20jongere%20leeftijd.
Niet(s) nieuw onder de zon
Leeftijdsdiscriminatie is niet sinds vandaag een probleem, want dat was gisteren ook al zo… In de tewerkstellingscrisis van de jaren 70, als gevolg van de oliecrisis in 1973, werd het brugpensioen geboren. Een formule die ook bij de crisissen in de daarop volgende decennia, duchtig werd toegepast.
Bij elke reorganisatie of sluiting van bedrijven werd door de vakbonden onderhandeld om brugpensioen toe te staan vanaf de jongst mogelijke leeftijd. Om op die wijze het aantal naakte ontslagen zoveel mogelijk te beperken. Zo werd dat toen gezegd !
Een voorbeeld uit de praktijk
In november 2005 werd de sluiting van Belgonucleaire aangekondigd. De vakbonden en werkgever sloten in mei 2006 een akkoord waarin brugpensioen mogelijk werd gemaakt vanaf de leeftijd van 50 jaar.
Maar…de looptijd van de CAO was twee jaar. Dus iedereen die op het ogenblik van het ingaan van deze cao, minstens 48 jaar was, wist dat hij/zij binnen de twee jaar op brugpensioen zou kunnen gaan. Toen nog onvoorwaardelijk brugpensioen.
Trouwens, wie niet in aanmerking kwam voor brugpensioen omdat hij/zij betrokken was bij een faillissement en dus gewone werkloze werd, kon tot 30 juni 2002 gebruik maken van een regel in de werkloosheidsreglementering. Die regel voorzag in een volledige vrijstelling van de arbeidsmarkt…vanaf de leeftijd van 50 jaar. Hij/zij werd dus gerust gelaten door VDAB en verdween ook uit de werkloosheidstatistieken die zo konden worden opgeblonken !
Maar enkele jaren later is men stapsgewijs de minimumleeftijd voor dat BP gaan verhogen, werden de instapvoorwaarden inzake gewerkte jaren aangepast en werd eveneens een voorwaarde ingevoerd om ter beschikking te blijven van de arbeidsmarkt.
Maar, zo blijkt nu uit de cijfers, oudere werkzoekenden zijn niet de meest begeerden op die arbeidsmarkt.
Werkgevers hebben destijds heel sterk aangedrongen om het brugpensioen zo goed als onmogelijk te maken doordat de voorwaarden veel stringenter zijn geworden. Zo was er niet enkel de naamsverandering naar SWT –stelsel van volledige werkloosheid aangevuld met een bedrijfstoeslag-, maar moeten de rechthebbenden ook ingaan op een gepast aanbod van VDAB voor ander werk.
Maar dan moeten werkgevers ook dringend bewijzen dat ze dergelijke oudere werkzoekenden ook eerlijke maar vooral dezelfde kansen willen geven. Enkel dan zal OUD niet meer vanzelfsprekend ook OUT zijn.
Private huurmarkt
Net zoals op de arbeidsmarkt is ook de etnische discriminatie op de huurmarkt een probleem.
Maar niet enkel op die basis. Zo laat GRIP -gelijke rechten voor iedere persoon met een handicap- op 10 december 2020 weten, dat bij het zoeken naar een huurwoning, wordt 36% van de rolstoelgebruikers in Antwerpen gediscrimineerd, wijst nieuw onderzoek met praktijktesten uit. “Kan toch niet dat dit onbestraft blijft?” https://www.gripvzw.be/nl/artikel/438/discriminatie-huurmarkt
Een andere vorm van verboden discriminatie is het vermogen -lees inkomen- wat je als kandidaat huurder hebt. Een verhuurder mag wel vraag naar de hoegrootheid van dat inkomen maar NIET naar de bron. Zo zal iemand ie een leefloon of sociale uitkering heeft ook sneller worden afgewezen…
Heroriënteren
Ik meen uit wat voorafgaat te mogen besluiten, dat al wie met discriminatie/diversiteit op de arbeidsmarkt, op de huurmarkt of waar dan ook bezig is, zich dringend moeten heroriënteren.
De te eenzijdige focus op etnische discriminatie moet dan ook -dringend- sterk worden verbreed. Op alle andere vormen van discriminatie.
Wellicht heeft die eenzijdigheid veel te maken met het gegeven dat het aanklagen van etnische discriminatie, de meest gemakkelijke is. Als je als kandidaat huurder geconfronteerd wordt met een afwijzing omdat je in een rolstoel zit…
Dan zal je bij een (aan)klacht al snel vervallen in een oneindige discussie over redelijke aanpassingen van de woning.
Ook een discussie over het inkomen waarover je beschikt, vooral wat de bron betreft, zal veel moeizamer te bewijzen zijn als je bijvoorbeeld géén recente loonbrief kan voorleggen
Maar dat mag absoluut géén excuus vormen om alle andere dan etnische discriminaties, maar links te laten liggen. Integendeel want de leeftijdsdiscriminatie woekert erger en hardnekkiger !!
Vlaams mensenrechteninstituut
De focus moet -gelijkmatig- gericht worden op ALLE vormen van discriminatie. En niet enkel op de afkomst. Want enkel focussen op die discriminatie op basis van afkomst, doet men vooral denk ik dan, om aan te tonen dat de Vlaming toch wel racistisch is ingesteld. En dus passen al die andere vormen van discriminatie -waarvan die van de leeftijd de ergste en meest hardnekkige is- niet in dat linkse woke-cultuur plaatje.
En laat dit meteen ook maar een waarschuwing zijn voor het Vlaams mensenrechteninstituut wat in de steigers staat. Zo wil Vlaams minister Bart Somers, het begrip ‘burgerlijke staat’ aanpassen zodat ook singles discriminatie kunnen aanklagen voor de rechtbank. Voor mij niet gelaten, maar er zijn echt wel andere katten te geselen inzake discriminatie.