’t Gasthuis van Turnhout, is vandaag bij de jongere mensen enkel nog gekend als het AZ Turnhout, met twee campussen. Het vroegere Sint-Elisabeth (velen noemen het nog het oude gasthuis) en het Sint-Jozef ziekenhuis.

Sint-Elisabeth werd in 1608 opgericht door de gasthuiszusters. In 1925 werd het beheer ervan overgedragen aan wat toen nog ‘de commissie van openbare onderstand’ was, (C.O.O) het huidige OCMW en werd zo een openbaar ziekenhuis.

Het beheer van dit ziekenhuis werd dus vele jaren uitgevoerd door leden van de C.O.O. of later het OCMW. Meerdere van de leden die in deze raad zetelden, kwamen hierin terecht als beloning voor hun ijver en inzet in een verkiezingscampagne of omdat ze te weinig stemmen behaalden om in de gemeenteraad te komen. Maar dat was op zich géén garantie dat zij ook nog voldoende beslagen waren om een ziekenhuis te besturen.

In 1935 kwamen er 466 zieken in terecht en telde men 26.282. verpleegdagen, waar dat in 1960 al 11.517 zieken waren met 119.990 verpleegdagen.

In 1957 werden de nieuwe ziekenhuisgebouwen langs de Rubensstraat ingewijd.

Het AZ Sint-Jozef ziekenhuis (het CM ziekenhuis voor velen) kende in 1981 de officiële opening aan de Steenweg op Merksplas met sluiting van de Kraamkliniek Maria-Gabriël en de Sint-Jozefskliniek in de Mermansstraat.

Paleisrevolutie

Niet zozeer het feit van dit nieuwe ziekenhuis, maar wel de keuze die men er maakte om de geneesheren-specialisten exclusief aan het ziekenhuis te verbinden, veroorzaakte een paleisrevolutie bij de gynaecologen. Zij zouden immers voortaan géén bevallingen meer mogen doen in het AZ Sint-Jozef. 

Wij waren in 1981 zwanger van onze zoon Geert. En hadden bij de eerste consultatie bij de gynaecoloog gezegd dat we wilden bevallen in het moederhuis Maria Gabriël. Maar bij de volgende consultatie deelde hij ons boudweg mee dat als wij wensten dat hij de bevalling zou begeleiden, wij maar een kamer moesten bespreken in Sint-Elisabeth. Wij maakten hem duidelijk dat we dat niet van plan waren en dat hij de keuze van zijn patiënt moest respecteren.

Toen Jeke zich op 30 juni 1981, op advies van de gynaecoloog , in de vroege ochtend meldde, in het moederhuis, om de bevalling in gang te zetten vroeg de vroedvrouw, wie onze gynaecoloog was. Bij het horen van zijn naam, zuchtte de vroedvrouw en zei  als die maar wil komen. Maar amper 10 minuten later stond hij daar toch. En tot bij de geboorte, ’s avonds om half acht, is hij zeker elk uur langs gekomen om de evolutie te volgen. Geert was dan ook meteen de laatste boreling in Maria-Gabriël vermits een dag later, op 1/7/81 de materniteit in het Sint-Jozef ziekenhuis, opende

Fusie een feit

Na ruim 10 jaar onderhandelen, aantrekken en afstoten werd dan eindelijk, op  10 april 2009  de fusieovereenkomst tussen het AZ Sint-Jozef en het Sint-Elisabethziekenhuis ondertekend zodat op 1 september 2009 de fusie onder de naam AZ Turnhout een feit was.

Géén stapstenen, enkel struikelstenen

Waarom dit zo lang heeft geduurd ? Daar zijn een aantal redenen voor. In de eerste plaats bracht men dan wel twee ziekenhuizen onder één beheer, maar daarmee ook twee helemaal verschillende culturen.

Zo wat de geneesheren specialisten betreft. In AZ Sint-Jozef waren die exclusief verbonden met dat ziekenhuis en mochten ze ook géén privé-praktijk meer hebben. Dat was in het openbaar ziekenhuis totaal anders. Daar waren de dokters effectief den baas en hadden ze ook allemaal nog wel degelijk een privé-praktijk. Er was zelfs een redelijk bizarre constructie gemaakt die naar de patiënten toe alles behalve transparant was. Ik verduidelijk dit met een eigen ervaring.

Op 19/8/1999 had ik een afspraak gemaakt -met en IN het ziekenhuis- voor een behandeling. (gastroscopie) Hiervan krijg ik enkele dagen later een rekening toegestuurd… van het Centrum Inwendige Geneeskunde, gevestigd aan de Parklaan 55/8 in Turnhout.

Ik meende dat dit niet kon kloppen, vermits ik zowel de afspraak MET als de behandeling IN het ziekenhuis had ondergaan en schreef daarom een (aangetekende) brief aan de directie van het ziekenhuis.

Het antwoord was één en al tegenspraak. Ik geef het hierbij voor de duidelijkheid, integraal weer.  op 19/8 ll onderging u een onderzoek IN het ziekenhuis zonder te moeten worden opgenomen. Het onderzoek gebeurde evenmin op een medisch-technische dienst VAN het ziekenhuis (bv een labo-onderzoek) In uw situatie ging het dus om een onderzoek in de privé-praktijk van de geneesheer-specialist, VERBONDEN aan het ziekenhuis. Dit onderzoek wordt gefactureerd door de betrokken geneesheer (of associatie van geneesheren) De zetel van de associatie inwendige situeert zich op de Parklaan.

En zo werd meteen glashelder duidelijk…hoe onduidelijk en allesbehalve trasparant, de situatie in dat ziekenhuis dan wel was. Kort samengevat komt het neer op : u was wel in het ziekenhuis, maar eigenlijk was u er ook weer niet…

Maar, als klap op de vuurpijl krijg ik ook nog een rekening van…het Sint-Elisabethziekenhuis, voor diezelfde behandeling. In deze handelde het over de kosten van de verdoving die uit de ziekenhuisapotheek kwam…

Tja, eerst verklaren dat ik eigenlijk in de privé-praktijk van een dokter werd behandeld, waar het ziekenhuis niets mee te maken zou hebben…dan toch nog een rekening nasturen… Ik heb deze nooit betaald

Dit voorval maakt duidelijk dat er niet enkel twee beheerders-partners uit twee ziekenhuizen aan tafel zaten om tot een fusie te komen, maar ook een derde –beslissende– partner met name de geneesheren-specialisten al dan niet verenigd in een associatie

Financieel

Maar ook het financiële element was in deze erg belangrijk. Zo maakte het openbare ziekenhuis al enkele jaren grote verliezen. Ondermeer omdat de regeling waarbij omliggende gemeenten moesten bijbetalen naar gelang van het aantal patiënten uit die gemeente, was afgeschaft. Anderzijds ook omdat het personeel OCMW-personeel was en dus vastbenoemde ambtenaren.

Het AZ Sint-Jozef maakte echter behoorlijk winst en het personeel was daar met een gewone arbeidsovereenkomst verbonden.

Die financiële drempels werden weggewerkt door te beslissen dat de Stad Turnhout verantwoordelijk bleef om de pensioenlasten van de vastbenoemden ten laste te blijven nemen.

Sinds de fusie heeft dat al ettelijke miljoenen gekost aan de Turnhoutse belastingbetalers. En dat terwijl in de nieuwe formule van AZ Turnhout al meteen het eerste jaar van de fusie (2010) een financieel resultaat werd geboekt van maar liefst 8,7 miljoen €

Huidige kencijfers AZ Turnhout 2019

• 1.987 medewerkers         
• 202 artsen            
• 111 vrijwilligers         
• 647 erkende bedden 
• 395.219 consultaties    

• 45.706 spoedregistraties
• 25.684 klassieke opnames
• 9.615 ingrepen in dagziekenhuis
• 1.649 bevallingen
• 15.354 dialyses

AZ Turnhout heeft 2019 afgesloten met een positief financieel resultaat van 5,5 miljoen euro

Grootse plannen

5 jaar geleden, in 2016 werden plannen bekend gemaakt om te komen tot één groot en nieuw ziekenhuis in Turnhout. Zo zou tegen 2025 op campus Sint-Jozef een gloednieuw ziekenhuisgebouw, een toren van 17 verdiepingen, 65 meter hoog verschijnen, goed voor ruim 700 kamers. De kostprijs wordt geraamd op 150 miljoen euro. Dat een nieuwe campus zou komen langs de Steenweg Op Merksplas werd eerder al beslist door het Turnhoutse schepencollege.

Of er ooit één groot nieuw ziekenhuis zal komen in Turnhout en of dat dan op de campus Sint-Jozef zal zijn ?! De vraag is Hoeveel van die beslissingen vandaag nog overeind blijven ?!