Minister Bart Somers hoopt dat er de komende jaren nog een flink aantal spontane fusies zullen ontstaan. En hij heeft daar ook een financieel plan voor. Zo zou een fusie van minstens 35.000 personen kunnen rekenen op een tegemoetkoming van 500 €/inwoner onder de vorm van schuldafbouw. Bij een fusie tussen Turnhout, Beerse, Vosselaar en Oud-Turnhout zou dat dus maar liefst 44,3 miljoen € zijn. Wat in principe een grote extra investeringsruimte zou betekenen.

Maar het was, is en blijft mijn overtuiging dat een spontane fusie van gemeenten enkel haalbaar is tussen ‘gelijkwaardige partners’. En in het geval van de stadsregio zijn die 4 partners dat allerminst. (zie verder de uitgebreide toelichting in deze blog) Is het voorstel van Somers een kwestie van de laatste kans, voor de huidige partners van de stadsregio of eerder van de laatste dans ? Die tegemoetkoming van Somers, wat voor Turnhout zowat 22,6 miljoen € zou bedragen, is zelfs niet genoeg om de rekenkundige begrotingsfout van 26 miljoen € in deze stad, weg te werken.

Ik sluit niet uit dat er in het arrondissement Turnhout fusies zullen doorgaan. Zo bijvoorbeeld zou Vosselaar, Beerse en Lille wel eens kunnen samengaan. Goed voor 48.000 inwoners en met een veel grotere socio-economische gelijkwaardigheid. Meteen zou dan ook het gemeentehuis-probleem van Beerse opgelost zijn, nu in Lille recent een spiksplinternieuw gemeentehuis werd geopend…

Ook de gemeenten, Arendonk, Ravels en Retie, die samen ook de politiezone Kempen Noord-Oost vormen zouden wel eens kunnen fusioneren. (39.766 inwoners) En waarom niet samen met Oud-Turnhout. (13.953)

Let op : dit zijn allemaal denksporen wat mij betreft. Ik heb geen enkele concrete indicatie dat dit zo zal lopen, maar het zijn, mijn inziens, logisch samenhangende gemeenten.

Hoe dan ook. Of en welke fusieoperaties er ook zullen komen, de kans is zeer reëel dat Turnhout als centrumstad verweesd zal achterblijven. Turnhout is -zeker in het arrondissement- absoluut de minst begeerde bruid.

Voor de volledigheid plaats ik hierbij nogmaals de struikelstenen die een fusie met Turnhout in de weg staan of liggen. Voor mijn trouwe lezers zit hier een stukje herhaling in. Maar dat is niet erg vermits herhaling nog altijd de beste leerschool is

Fusie in de stadsregio Turnhout : een verhaal van heren en lieden

Einde 1999 kwam, onder impuls van (Ere)Burgemeester Hendrickx de vzw regionaal Stedelijk gebied Turnhout tot stand. Na de mislukte fusie van 1977 zou dit samenwerkingsverband tussen Turnhout, Beerse, Vosselaar en Oud-Turnhout tot een sterker geheel moeten leiden. Maar eigenlijk was dit het begin van te weinig stapstenen en te veel struikelblokken.

Een eerste belangrijke en omvangrijke stapsteen was de afbakening van het regionaal stedelijk gebied Turnhout, in het kader van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV) In dit plan was ondermeer een stadsbos voorzien. Uitgestrekt over het grondgebied van Turnhout, Vosselaar en Beerse. Er zouden ook bijna 1200 nieuwe woongelegenheden komen, vooral in Turnhout zelf.

Grote struikelblokken

Uit volgend overzicht zal blijken dat er inderdaad heel wat nieuwe bewoners werden aangetrokken…maar dat tegelijk ook de stadsvlucht is blijven aanhouden.

Demografie

In 2004 telde Turnhout 39.449 inwoners waarvan 36.913 Belgen en 2.536 vreemdelingen. Op 1/1/2020 telt onze stad 45.205 inwoners waarvan 36.473 Belgen en 8.732 vreemdelingen.

Bekeken naar herkomst is 1 op 3 Turnhoutenaren van vreemde origine, waar dat in Beerse en Vosselaar 1 op 7 inwoners betreft. In Oud-Turnhout is het 1 op 5 maar 76% van hen zijn Nederlanders.

Socio-economische cijfers

Leefloongerechtigden cijfers 1/19. Bevolking Turnhout = 45205. Bevolking andere 3 gemeenten samen = 43413; Turnhout = 721 lln; Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar samen = 82 lln

Aantal erkende vluchtelingen (laatste gekende cijfers 27/1/2019)

Aantal EV en SB woonachtig in Turnhout op 27/01/2019: 690. Of 15,63 per duizend inwoners. De stad Antwerpen telt op dat ogenblik 13,42 erkende vluchtelingen per duizend inwoners. Ondertussen mag je daar voor Turnhout, nog ruim 200 mensen bijtellen in het kader van gezinshereniging. Vlaanderen maakte enkel een rapport op voor elke gemeente/stad met + 20.000 inwoners. Bijgevolg zijn mij de cijfers van Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar NIET bekend.

Werkloosheid cijfers juni 2020

Turnhout = 2383: Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar samen = 1097  (of 46% van het aantal werklozen in Turnhout)

Aantal werklozen van vreemde herkomst : Turnhout = 54%; Beerse = 21,7%; Oud-Turnhout=30,5%; Vosselaar = 24%

Armoede
aantal geboorten in kansarme gezinnen (cijfers 2018)
Turnhout = 27,5% 20% hiervan heeft een Belgische moeder. Beerse = 12,2% en 41% heeft een Belgische moeder. Oud-Turnhout = 3% en 50% heeft een Belgische moeder. Vosselaar = 6,7% en 41% heeft een Belgische moeder.

Rapport WONEN

Turnhout heeft 1.17O woongelegenheden in de sociale huisvesting.  40% van de Turnhoutse huishoudens huren hun woning.

 Beerse heeft 307 sociale huurwoningen en ruim 22% van de huishoudens in Beerse huren hun woning.  

Oud-Turnhout heeft 96 huurwoningen. 20% van de huishoudens huurt hun woning in Oud-Turnhout. 

Vosselaar telt 104 sociale huurwoningen. In deze gemeente is minder dan 20% huurder.

Conclusie : een vrijwillige fusie tussen de partners van het regionaal stedelijk gebied Turnhout is, omwille van de (te) grote socio-economische verschillen ondenkbaar. Het is ook helemaal geen kwestie van, zoals Bart Somers nu voorziet, Vlaamse tussenkomsten inzake schuldenafbouw. Als je de welvaartsindex van Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar vergelijkt met deze van Turnhout dan is het vooral een kwestie van welvaart -NIET- willen delen !!

Voor wie zich  nog de serie ‘Wij Heren van Zichem’ herinnert,  deze parafrasering :

Wij, Heren van Turnhout, vragen aan de lieden van Beerse Vosselaar en Oud-Turnhout om ons de fusie te geven. Het antwoord : als jullie Heren zijn en wij lieden, dan zal de fusie nooit geschieden !!

Een ‘verknochte’ Turnhoutenaar,

13/07/2020

Dré Wolput

Emiel Verreesstraat, 40/7

2300  TURNHOUT    0475/20.44.30    Email : wolput.dre@telenet.be