Moeder, waarom leren wij ?
Als je de onderwijsberichten op een rijtje zet, is deze vraag meer dan terecht.
Kleuters voorbereiden op lager onderwijs
Bijna 1 op 6 kleuters, spreekt te weinig Nederlands, om naar het eerste leerjaar te gaan. Zo staat te lezen in de krant. https://www.hln.be/binnenland/bijna-1-op-6-spreekt-te-weinig-nederlands-om-naar-eerste-leerjaar-te-gaan-in-plaats-van-dubbelop-te-werken-moeten-we-kennis-uitbreiden-en-verdiepen~a536517ac/
In onze stad, Turnhout, waren er in het schooljaar 2023-2024 maar liefst 2.034 kleuters, woonachtig in Turnhout in dat kleuteronderwijs.
Hoeveel van hen onvoldoende Nederlands kennen om naar het eerste leerjaar te gaan, kan ik u niet zeggen.
Turnhoutse Cijfers die ik wel ken zijn de volgende
*Sinds het schooljaar 2013-2014 steeg het aantal kleuters met 23%. Dat is erg veel, vergeleken met de stijging van slechts 2,2% gemiddeld in Vlaanderen.
*1 op 3 van de kleuters èn leerlingen in het lager onderwijs (33,3%) groeit op in een gezin waar thuis géén Nederlands wordt gesproken.
Deze groep van kleuters en leerlingen zonder Nederlandse thuistaal, groeide dus van veel naar steeds meer. In het schooljaar 2021-2022 betreft het 30%
En ook in het secundair onderwijs zet die stijging zich door met 31,1% in het schooljaar 2023-2024, waar het ‘maar’ 28,3% was twee jaar eerder.
*Een niet Nederlandse thuistaal is één van de 4 indicaties die samen de onderwijs-kansarmoede-indicator (OKI) vormen. Ook deze blijft maar stijgen, zowel in het basisonderwijs met 1,59 (was 1,53 in schooljaar 22/23) en 1,56 in het secundair onderwijs waar deze 1,52 was in 22/23…
Smartphone weg
Vanaf volgend schooljaar komt er een absoluut smartphoneverbod in het basisonderwijs en in de eerste en tweede graad van het middelbaar onderwijs. Dat heeft de Vlaamse regering beslist. In de derde graad van het middelbaar mogen leerlingen hun smartphone wél nog gebruiken in de speeltijd, als de school dat toestaat tenminste.
Eindelijk…
In een blog van augustus 2019, pleitte ik al uitdrukkelijk voor dergelijk verbod, met volgende woorden
Ban die smartphone-taal
Maar de achteruitgang inzake ondermeer begrijpend lezen èn correct taalgebruik is zeker niet alleen te wijten aan die groeiende diversiteit. Een andere oorzaak moet zeker worden gezocht in de enorme opkomst en gebruik van de smartphone bij onze jeugd.
Niet wat of hoe je het schrijft, is nog belangrijk. Wel hoe snel je dat doet…
Het is een wat mij betreft onhebbelijke gewoonte bij vele jongeren om op en met die sociale media een correct taalgebruik helemaal overboord te gooien. Wat al niet gebruikt wordt aan allerlei afkortingen, streektaal, gesproken dialecten worden een geschreven taaltje enzovoort. Het is onvoorstelbaar.
Dit heeft een grote impact op ons taalgebruik
Een onderzoek naar de gevolgen van het overmatig gebruik van deze social-media-taal op de lees- en taalkwaliteit bij onze leerlingen/studenten, lijkt me dringend aangewezen.
Dré Wolput 