Met een waarschijnlijke nieuwe Afghaanse- vluchtelingencrisis voor de deur wil ik even stilstaan bij de reële problemen van migratie en vluchtelingen in een centrumstad als Turnhout.

Meer bepaald over de druk op de sociale cohesie, de toenemende kansarmoede in het onderwijs, de moeilijke tot onmogelijke integreerbaarheid op de arbeidsmarkt, de werkloosheid- en leeflooncijfers.

Turnhout is de kleinste centrumstad met op 1 januari dit jaar, 45.874 inwoners. 15.828 van hen zijn van vreemde herkomst.

Waar aan de ene kant Turnhout al jaren kampt met een stadsvlucht, is er aan de andere kant een snelle aangroei van inwoners van vreemde origine.

Cijfermatig betekent dat het volgende : in het jaar 2000 telde Turnhout nog 34.375 inwoners van Belgische origine, waar er dat 20 jaar later, 2020, nog maar 29.607 zijn.

Het aantal inwoners van vreemde origine groeide van 4.391 in 2000 naar 15.828 in 2020. In januari 2019 maakte Vlaanderen een studie over de verhuisbewegingen van erkende vluchtelingen.

Zo bleken er op dat ogenblik maar liefst 690 erkende vluchtelingen zich in Turnhout te hebben gevestigd. Goed voor 15,63 per 1.000 inwoners. (Meer dan een verdubbeling ook tegenover 2 jaar eerder, einde januari 2017. Toen ging het over 7,28 per 1.000 inwoners, of 317 erkende vluchtelingen. Een aangroei van bijna 200 per jaar. Bovendien in een stad waar de bevolkingsaangroei al sinds minstens 20 jaar uitsluitend bestaat uit inwoners van vreemde herkomst. En ondertussen groeide dit aantal nog aan, zo bijvoorbeeld, met enkele honderden personen in het kader van gezinsherniging…

Enkel Oostende telde einde januari 2019 met 17,78/1.000 nog meer vluchtelingen. Maar Turnhout gaf grotere steden als Antwerpen, Gent, Kortrijk, Genk, Mechelen en Hasselt wel het nakijken.

Geen sprake van spreiding

Turnhout viel uit de boot bij de fusies van 1/1/1977, maar heeft al enkele decennia een stadsregionale samenwerking met de gemeenten Beerse, Vosselaar en Oud-Turnhout. Maar dit samenwerkingsverband heeft er niet toe geleid om tot een spreiding van migratie en asielzoekers te komen. Integendeel is er zelfs nooit een gesprek terzake mogelijk geweest.

Maar zelfs in eigen stad is er nauwelijks sprake van een spreiding van de migratie. Het gros van de mensen van vreemde herkomst, woont in het geografisch kleinste stukje Turnhout, In die wijk -Turnhout Centrum genaamd- wonen nog amper 59% inwoners van Belgische herkomst. In de wijken Zevendonk/zuiden en Heizijdse velden/noorden wonen er amper vreemden. Beide wijken situeren zich buiten het centrum.

Tja, als een spreiding binnen de stad niet lukt…hoe kan je dan verwachten dat je met de buurgemeenten wel tot dergelijke, nochtans noodzakelijke spreiding kan komen.

De arbeidsmarkt

51% van de werkzoekenden in Turnhout is van vreemde herkomst. Dat velen van hen maar weinig kans maken op de arbeidsmarkt heeft zeker ook het hun lage opleidingsniveau te maken.

VDAB deelt de werklozen in volgens het studieniveau. Het laagste niveau gaat van helemaal géén onderwijs tot lager onderwijs en maximaal de 1^e graad van het secundair onderwijs.

Wat betekent dat voor sommige groepen van werklozen in Turnhout ?

Van de 326 werkzoekenden, afkomstig uit Azië (vooral uit de landen Afghanistan=29; Irak =19; Syrië=29) zijn er 110 in deze laagste opleidingscategorie of 33,7%.

Uit de Afrikaanse landen zijn er 321 werklozen, waarvan 155 in dit laagste studieniveau, met 48,2% goed voor bijna de helft. ( Eritrea = 10; Marokko = 21; Somalië = 42 van de 52 Somalische werklozen)

Anderzijds is het niet of heel gebrekkig kennen van de Nederlandse taal een ernstige belemmering om sociale vaardigheden zoals de vaardigheid om met anderen om te gaan en te communiceren te beoefenen. Deze vaardigheden worden aangeleerd in het basis- en secundair onderwijs, waarbij ondermeer  deze thema’s aan bod komen   beleefdheid; assertiviteit; respect vragen en geven; complimenten geven en erop reageren; weerstand bieden aan groepsdruk.

Leefloon

In april van dit jaar, hebben 708 Turnhoutse inwoners leefloon ontvangen. 371 van hen (52,5%) hebben een niet EU nationaliteit, 59  (8,3%) hebben een EU nationaliteit en 39,1% zijn dus Belgische gerechtigden. Maar vermits steeds meer erkende vluchtelingen en andere inwoners van vreemde herkomst de Belgische nationaliteit aanvragen èn verkrijgen zijn ook die cijfers van ‘Belgische gerechtigden’ volop aan het verwateren.

Kansarmoede in Turnhout : van de wieg tot -minstens- in het onderwijs. Het rapport onderwijs voor de stad Turnhout is niet fraai. Zo nam de onderwijs kansarmoede indicator (OKI) sinds 2015 (jaar van de grote vluchtelingencrisis) onrustwekkend toe.

In het basisonderwijs (kleuter- en lager onderwijs) met 30% en in het secundair onderwijs met maar liefst 37%. Deze cijfers kan je niet los zien van de groei van het aantal inwoners van vreemde herkomst. Zo waren er in 2015, 11.467 inwoners van vreemde origine maar dat aantal nam in 2020 toe tot 15.828 of bijna +40%…

Uit alles wat voorafgaat mag het geen verwondering wekken dat het gemiddeld inkomen per inwoner, met 17.784 € erg laag is, zeker vergeleken met Vlaanderen waar dit inkomen 20.125 € is. En dat 1 op 4 van de inwoners van 0 tpt 24 jaar, recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming gezondheidszorgen

Ze weten niet waarover ze praten

Ik heb lak aan het hooggeheven morele vingertje van politci, media en mensenrechtenadvocate Kati Verstrepen, die zelfs pleit om het migratiekanaal van de gezinshereniging voor de Afghanen helemaal open te zetten en de voorwaarden daartoe gewoon op het schap te zetten. Niemand van hen heeft ooit al de moeite gedaan om de reële gevolgen van deze migratie in een stadje van nog géén 46.000 inwoners, in kaart te brengen. Ze weten niet waarover ze praten !

Ik heb lak aan al dezen die al jaren ongegrond beweren dat migratie een meerwaarde betekent voor onze samenleving. De cijfers voor een centrumstad als Turnhout bewijzen net het tegendeel. Zelfs met de meest vergrotende loupe kan ik géén enkel spoor van een meerwaarde vinden.

Het is overduidelijk dat Turnhout nog ettelijke jaren nodig heeft om de gevolgen van de vluchtelingencrisis van 2015 te verwerken en zowel samenlevingsgewijs als op de arbeidsmarkt te absorberen.

Nog meer instroom zou Turnhout en zijn inwoners enkel versmachten. Bespaar ons daarvan alstublieft !

Dré Wolput

Turnhout 4 september 2021.